Chạm tới ý nghĩa cốt lõi của “yêu bản thân”

Khái niệm “yêu bản thân” đã không còn quá xa lạ với cộng đồng chữa lành. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ trong quá trình yêu bản thân mình. Hay có những hiểu lầm nhất định về định nghĩa này. 

Họ không biết yêu bản thân là như thế nào. Không phân biệt được giữa yêu bản thân và ái kỷ. Nghĩ rằng yêu bản thân là phải bỏ bê hết những mối quan hệ xung quanh để ưu tiên bản thân mình. Khi không hiểu rõ hoặc hiểu sai về định nghĩa này, bạn rất dễ dàng cảm thấy chán nản, khó khăn. Bạn không muốn bắt đầu hành trình yêu bản thân vì nghĩ nó thật phức tạp, xa xỉ. Thậm chí, tệ hơn nữa bạn dễ dàng hình thành một lối sống độc hại, ích kỷ, ái kỷ với.

Vì vậy, bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn, đúng đắn hơn và đặc biệt là cực kỳ dễ hiểu. Bằng cách giúp bạn hiểu rõ về nguồn gốc của định nghĩa “yêu bản thân”, bạn sẽ không còn cảm thấy mơ hồ nữa. Từ đó có thể ngay lập tức bắt đầu hoặc điều chỉnh hành trình yêu bản thân một cách thật phù hợp và đúng đắn nhé!

Vì sao bạn vẫn chưa thể yêu bản thân mình được?

Yêu bản thân thật xa xỉ

Hiện nay, nhận thức về nhu cầu chữa lành và khám phá bản thân phát triển mạnh mẽ. Có rất nhiều nội dung trên các nền tảng xã hội nói về việc học cách yêu bản thân. Các nhà sáng tạo nội dung đều ủng hộ và khuyến khích những hành động “yêu bản thân”. Như là: khen bản thân mình trong gương mỗi ngày; đi mua sắm, đi làm móng, mua đồ mỹ phẩm chăm sóc bản thân. Hay là luôn ý thức được giá trị của bản thân. “Giữ giá” mỗi khi được người khác giới tiếp cận. Ưu tiên bản thân trên mọi mối quan hệ khác. Và đặc biệt là luôn bảo đảm bản thân “thoải mái và vui vẻ”.

Những điều trên không hề sai. Nhưng nó chỉ phù hợp khi bạn đã hiểu về định nghĩa yêu bản thân đúng đắn. Nếu không, bạn rất dễ hình thành một lối sống ái kỷ quá mức. Đừng đánh đồng việc nuông chiều là yêu và chăm sóc bản thân. Với những người có điều kiện kinh tế thấp hoặc có lối sống khác biệt, họ rất dễ cảm thấy khó khăn trong việc làm theo những hướng dẫn trên. Họ cảm thấy yêu bản thân thật xa xỉ.

Văn hóa không cho phép yêu bản thân

Văn hóa phương đông luôn dạy con người ta phải nghĩ cho người khác trước tiên. Khi ngồi vào bàn ăn, khi đến dự một bữa tiệc hay khi về gia đình nhà chồng, luôn phải đặt người khác lên trước và nghĩ tới cảm nhận của họ. Điều này vô tình tạo cho chúng ta thói quen ngại ưu tiên bản thân. Ngại nêu quan điểm cá nhân. Ngại làm người khác thất vọng. Bạn chấp nhận bỏ đi sự thoải mái của bản thân để chiều lòng người khác. Ưu tiên với bản thân là một cái gì đó thật xấu hổ, khó xử cho bạn.

Có nhiều người mẹ chẳng bao giờ dám chi tiêu thứ gì cho bản thân. Quanh năm chỉ dám mua vài bộ quần áo. Vì họ được dạy rằng chi tiền cho những điều mình thích là phung phí và ích kỷ. Họ ngại đi ăn và hưởng thụ một mình, nếu không có chồng hay con đi cùng. Và điều đáng sợ nhất là nếu một ngày họ mất tất cả, họ cũng sẽ đánh mất chính bản thân mình.

“Mình thấy gượng khi yêu bản thân”

Để mình kể cho bạn một câu chuyện. Mình có một người bạn từng không biết cách trân trọng và yêu thương bản thân. Cô ấy dễ đánh mất chính mình và chịu thiệt thòi trong các mối quan hệ yêu đương. Mình đã khuyên cô ấy phải học cách yêu thương bản thân hơn. Lúc đầu cô ấy cũng tỉnh ngộ và hứng khởi nói rằng “tớ sẽ làm được, tớ sẽ yêu thương và ưu tiên bản thân mình”. Nhưng một thời gian sau, cô ấy vẫn mắc kẹt trong tình trạng cũ.

Lý do là bởi vì cô ấy cảm thấy khó khăn trong việc yêu chính mình. Thật tốn thời gian khi phải điều chỉnh và thay đổi lối suy nghĩ cũ. Hơn nữa, cô ấy không dám chi tiền để tự thưởng cho mình những buổi mua sắm hay là spa nghỉ dưỡng. Cô ấy cũng cảm thấy gượng khi tự khen bản thân trong gương. Vì thế cô ấy bỏ cuộc, và tiếp tục sống trong hoàn cảnh cũ. Dù cô ấy biết rằng hoàn cảnh cũ thật tồi tệ nhưng cô đã quen với nó.

Vậy làm thế nào để yêu bản thân đúng cách?

1. Coi bản thân là một con người khác hoàn chỉnh

Hãy coi bản thân, linh hồn của ta là một con người tách biệt hoàn toàn khỏi chính mình. Chúng ta có thể xem con người ấy là một người bạn quan trọng và thân thiết*. Hoặc cũng có thể xem đó như một người em ruột thịt, được làm từ xương từ thịt của mình. Việc chúng ta không ý thức phải chăm sóc và yêu thương bản thân vì chúng ta chưa bao giờ hình dung bản thân là một con người cụ thể. Một người rất cần ta, sống vì ta và luôn yêu thương ta vô điều kiện.

*Trong cả đoạn bài dưới đây, linh hồn/bản thể tách biệt của bạn được gọi là ‘người bạn ấy’.

Người đi với ta cả quãng đường

Trong cả một quãng đời dài, cha mẹ đi cùng ta nửa chặng đường. Bạn đời, con cái đi cùng ta nửa chặng đường còn lại. Nhưng ‘người bạn ấy’ lại khác. ‘Người bạn ấy’ đi cùng ta suốt cả cuộc đời, từ lúc sinh ra cho đến lúc nhắm mắt. ‘Người bạn ấy’ luôn đồng hành cùng ta dù nắng hay mưa. Dù thịnh vượng hay khó khăn. Dù khỏe mạnh hay bệnh tật. Dù cho ta có chán ghét ‘người bạn ấy’ thì ‘người bạn ấy’ vẫn luôn ở bên ta, dành cho ta một tình yêu không vết xước.

Khi ta bị ngã, ‘người bạn ấy’ chịu đau. Khi ta im lặng chịu thiệt thòi, kẻ bị tổn thương là ‘người bạn ấy’. ‘Người bạn ấy’ nỗ lực làm việc để ta tận hưởng niềm vui của sự giàu có, dư dả. Và ‘người bạn ấy’ chỉ thật sự hạnh phúc khi ta hạnh phúc. Không khó để nhận ra rằng ta đang có một người bạn đáng quý đến nhường nào.

Học cách ưu tiên ‘người bạn ấy’

Nhưng thật nực cười là ta luôn xếp ‘người bạn ấy’ sau cùng, sau tất cả mọi thứ. Khi chạy deadline, sức khỏe của ‘người bạn ấy’ là điều ta nghĩ tới sau cùng, xếp sau sự quan trọng của đồng tiền và trách nhiệm hoàn thành công việc. Ta ép ‘người bạn ấy’ tham gia vào những bữa tiệc nhàm chán chỉ vì ta kiêng nể và sợ đánh mất mối quan hệ. Ta chẳng bao giờ quan tâm đến những giọt nước mắt và trái tim đang rỉ máu của ‘người bạn ấy’ khi ta chìm đắm vào thứ tình yêu ngu ngốc với một kẻ tồi.

Ta cần học cách cân nhắc và ưu tiên ‘người bạn ấy’ lên trước. Hãy quan tâm và hỏi ý kiến ‘người bạn ấy’ trước khi ta quyết định bất kỳ một việc gì. ‘Người bạn ấy’ có vui không, có thoải mái không, có bình yên không, có hạnh phúc không, có phải chịu tổn thương không, có uất ức không, có suy nghĩ gì, có cảm nhận gì, có điều gì muốn nói?

Cảm nhận và suy nghĩ của ‘người bạn ấy’ là một phần quan trọng, đáng cân nhắc để ta đưa ra bất kỳ quyết định nào trong cuộc sống của mình.

Đặt tên cho ‘người bạn ấy’

Một cái tên sẽ giúp ta dễ hình dung và giao tiếp với ‘người bạn ấy’. Ta có thể gọi ‘người bạn ấy’ bằng chính tên của mình để cảm thấy gần gũi và thân thương. Hoặc có thể là: cô bé của tôi, cậu bé của tôi, người bạn quan trọng nhất…

“Từ khi bắt đầu coi bản thân như một con người hoàn chỉnh, mình ngày ý thức rõ được sự quan trọng của bản thân mình. Mình thấy thật sự quan tâm và kết nối với bản thân mình thật sự. Mỗi lúc buồn mình luôn nói với bản thân rằng “Dung muốn ăn gì? Dung thích đi đâu? Bây giờ mình có thể làm gì để khiến Dung vui hơn nhỉ?”.

2. Đối xử với bản thân như cách mà ta đối xử với người ta yêu

Đây có lẽ là cách dễ dàng nhất để hình dung được làm thế nào để yêu bản thân một cách đúng đắn. Như đã nói ở trên, bản thân bạn là một người đặc biệt quan trọng. Thậm chí, là người quan trọng nhất trong cuộc đời ta. Vì vậy hãy đối xử với bản thân như cách mà ta đối xử với những người ta yêu thương. Hãy yêu ‘người bạn ấy’ như cách ta vẫn luôn yêu những người xung quanh.

Hãy nghĩ về cách ta vẫn luôn đối xử với cha mẹ mình. Hãy nghĩ về cách mà ta quan tâm tới người yêu/ bạn đời/người bạn thân/chú cún nhỏ… Ta đã thể hiện tình yêu với họ như thế nào? Ta có quan tâm tới sức khỏe của họ không? Ta có sẵn sàng luôn ở đó lắng nghe và quan tâm tới cảm xúc của họ không? Ta có thường bất ngờ tặng quà để nhìn thấy nụ cười của họ không?… Vậy tại sao ta không bao giờ làm những điều này cho ‘người bạn ấy’ (cho chính mình)?

Không chỉ nghĩ về cách ta chăm sóc và khiến họ vui. Nghĩ đến cách ta lo lắng cho họ. Nếu có một đứa con, liệu ta có lo lắng khi nó liên tục gặp căng thẳng và có những suy nghĩ tiêu cực? Ta có đau lòng khi nó không thể thoát ra khỏi quá khứ và luôn dằn vặt bản thân mình? Vậy tại sao ta luôn bắt ‘người bạn ấy’ (bản thân ta) phải luôn sống trong căng thẳng, tiêu cực, đau khổ và day dứt vì những gì đã qua?

3. Có rất nhiều cách để “yêu”

Mỗi người đều có một cách thể hiện tình cảm của mình khác nhau. Hãy quan sát xem cách nào phù hợp với mình. Việc thể hiện tình yêu dành cho bản thân không nhất thiết phải là những món đồ đắt tiền hay du lịch nghỉ dưỡng.

Cách yêu từ bên ngoài

Chữ “yêu” ở đây có thể thể hiện bằng rất nhiều cách. Ta có thể nói những lời yêu, lời xin lỗi dành cho bản thân. Ta có thể tha thứ cho những sai lầm của mình. Nếu ta không giỏi thể hiện bằng lời nói, một bữa ăn ngon cũng là một món quà ý nghĩa dành cho ‘người bạn ấy’. Nếu có nhiều tiền, ta sẽ mua tặng bản thân những món đồ đắt đỏ mà mình thích. Nếu không có nhiều tiền, món quà nhỏ cũng chứa đựng nhiều tình yêu. Một buổi tập yoga tại nhà, một giờ nghỉ ngơi, hay bất kỳ thứ gì cũng có thể thể hiện được tình yêu cho bản thân.

Cách yêu từ bên trong

Tình yêu bản thân còn thể hiện qua việc ta từ chối và từ bỏ những gì không phù hợp với mình. Ta từ chối tiếp nhận sự bạo hành của người tình. Ta từ chối những tình bạn độc hại. Ta từ chối giúp đỡ người khác khi ta đang không thoải mái. Ta từ bỏ quá khứ, chấp nhận những gì đã xảy ra. Ta từ bỏ những lối suy nghĩ khiến ta luôn bế tắc trong cuộc sống. Không còn bận tâm về tương lai. Không tự đè nặng áp lực lên vai mình. Ta từ chối cả những xô bồ ngoài kia ảnh hưởng tới mình.

Ta thể hiện tình yêu dành cho chính mình thông qua những sự lựa chọn. Ta chọn bình yên. Ta lựa chọn sống thong dong giữa bề bộn cuộc sống. Ta chọn hạnh phúc dù hiện tại ta chỉ có một mình. Ta không để nỗi sợ lấn át lấy ta và điều khiển ta. Ta thoải mái và kiên nhẫn theo đuổi ước mơ của mình. Ta luôn tin vào bản thân mình.

Ta học cách thấu hiểu bản thân mình. Biết mình muốn gì. Biết mục đích cuộc đời của mình là gì. Ta khám phá tiềm năng của mình và phát huy chúng. Ta chấp nhận những thiếu sót của bản thân. Ta không phán xét hay chê bai chính mình. Ta tự động viên và vỗ về mình khi cần. Ta biết xây dựng hạnh phúc tự thân. Và còn rất nhiều điều khác nữa để ta yêu thương chính mình.

4. Tình yêu chẳng ở đâu xa

Khi bạn hiểu được cốt lõi của yêu thương bản thân, bạn sẽ thấy rằng tình yêu chẳng ở đâu xa. Nó ở ngay bên trong bạn, chỉ cần bạn thể hiện, nó sẽ được biểu lộ. Bạn chẳng cần đi đâu để tìm kiếm tình yêu cho mình. Không cần phải làm hài lòng người khác để có được tình yêu. Cũng chẳng cần phải van xin ai, chịu đựng bất kỳ điều gì để được yêu.

Bạn chắc chắn bạn phải học cách yêu thương mình. Chẳng phải vì lợi ích hay lý do nào cả, đơn giản là bản thân bạn luôn xứng đáng được yêu thương. Chúng ta luôn đi tìm kiếm tình yêu từ những người khác, nhưng thực ra tình yêu lại ngay ở nơi gần nhất. Yêu bản thân là bước đệm quan trọng để bạn có thể yêu người khác, yêu thế giới và yêu cuộc sống.

Bài tập thực hành

Vậy sau khi đã hiểu được định nghĩa yêu bản thân cũng như tầm quan trọng của tình yêu với chính bạn, hãy bắt tay ngay thực hiện bài tập nho nhỏ này cùng Khu vườn của Molly nhé!

Bài tập: Tạo một danh sách những điều bạn có thể làm để thể hiện tình cảm của bạn với ___ (tên của bạn)

1. Nấu cho bản thân một bữa ăn thật ngon
2. Mỗi khi gặp chuyện đau lòng, hãy an ủi bản thân như cách mình an ủi một người bạn (Ôm bản thân, nói những câu động viên, an ủi, đi xem phim, chơi game…)
3. Thưởng cho bản thân một món quà/trải nghiệm tuyệt vời khi bản thân đạt được một thành tựu gì đó
4. Viết những lời yêu thương gửi tới bản thân
5. Khi soi gương, mình sẽ dành cho bản thân một lời khen
6. Viết 10 điều tự hào về bản thân
7. Chăm sóc cơ thể bằng việc đi spa hoặc là ngâm chân nước nóng hay mát-xa tại nhà.
8. Đi du lịch hoặc đi chơi một mình
9. Buông bỏ tình yêu cũ, mở lòng cho tình yêu mới
10. Tha thứ cho lỗi lầm của mình
11. Trải nghiệm công việc mới để khám phá năng lực của bản thân
12. Ý thức mỗi khi mình tự phê phán bản thân, và yêu cầu mình dừng lại
13. …

Trên đây chỉ là những hành động mẫu để bạn tham khảo. Hãy liệt kê những điều phù hợp với mình. Quan trọng nhất vẫn là sự quan tâm và yêu thương bản thân trong mọi hoàn cảnh. Yêu bản thân là một quá trình liên tục. Không phải là một giai đoạn hay là một thành tựu. Hãy kiên trì với bản thân và luôn yêu thương bản thân vô điều kiện nhé!

Kết luận

Yêu bản thân là một mảnh ghép cực kỳ quan trọng trong quá trình chữa lành. Là một mảnh ghép không thể thiếu trong hành trình hướng tới phiên bản tuyệt vời nhất của chính mình. Nhưng nó cũng sẽ trở nên rất mơ hồ và sai lệch nếu bạn không hiểu rõ định nghĩa này đúng đắn. Để hình dung một cách dễ dàng, hãy coi bản thân bạn là một con người tách biệt hoàn chỉnh. Đối xử với bản thân như cách bạn đối xử với một người mình yêu. Và luôn nhớ rằng mỗi người có cách thể hiện tình yêu khác nhau và cách yêu bản thân cũng khác nhau.

Suy cho cùng, yêu bản thân cũng vẫn chỉ là một tình yêu bình thường. Chân thật quan tâm, yêu thương, bảo vệ bằng cả con tim. Hãy vun đắp tình yêu cho bản thân mỗi ngày và khi đó cuộc sống bạn sẽ luôn cảm thấy tràn ngập yêu thương và hạnh phúc. Hãy luôn nhớ rằng bản thân bạn luôn xứng đáng được yêu thương!