Hiểu về nỗi sợ giúp ngừng overthinking, rối loạn lo âu, trở về sự bình yên
Gem
author
Nỗi sợ là một phần của cuộc sống. Chúng ta không cần thiết phải loại bỏ nỗi sợ ra khỏi cuộc sống của mình. Nhưng nếu nỗi sợ đang trói buộc cuộc sống của ta, mang đến quá nhiều sự tiêu cực, thì sao? Chúng ta cần tháo gỡ chúng, hoặc toàn diện, hoặc một phần. Việc này nhằm mục đích lấy lại sự cân bằng cho cuộc sống. Từ đó bạn có thể sống an nhiên hơn, bình yên hơn, và được là chính mình.
Phân loại nỗi sợ
Có 2 loại nỗi sợ: nỗi sợ bên ngoài và nỗi sợ bên trong.
Nỗi sợ bên ngoài là sợ thất nghiệp, sợ thất tình, sợ mất tiền, sợ bị la mắng, sợ bị đánh giá, sợ không được nhận thưởng, sợ không được chia thừa kế, sợ không đạt giải, sợ trễ xe/tàu, sợ trời mưa/nắng, sợ hoa tàn/lá rơi…
Nỗi sợ bên trong là sợ cô đơn, sợ bệnh tật, sợ chết, sợ thất bại, sợ không được yêu thương, sợ sự chán chường của bản thân, sợ không biết mình là ai, sợ cảm giác chơi vơi/trống rỗng, sợ không hiểu được mình, sợ suy nghĩ/cảm xúc của bản thân, sợ không biết ý nghĩa của cuộc đời mình…

Nỗi sợ bắt nguồn từ đâu
-
Tự bảo vệ
Nguồn gốc sơ khai nhất của nỗi sợ là để tự bảo vệ bản thân. Con người hay động vật đều có đặc tính này. Nhờ có cảm giác sợ mà con người và động vật có thể nhận biết và né tránh các mối nguy hiểm, giữ an toàn cho tính mạng. Sợ bị xe tông, sợ nước sâu, sợ lũ quét, sợ sóng biển, sợ mưa giông, sợ sát nhân, sợ động thực vật có độc, sợ thực phẩm quá hạn, sợ điện giật, sợ ngạt thở… Những nỗi sợ này là cơ chế phòng vệ cơ bản để giúp duy trì sự sống của loài người.
Cơ chế phòng vệ đi cùng nỗi sợ tạo nên sự an toàn, đảm bảo sự sống cho con người.
Tuy nhiên, ngoài trừ nỗi sợ tự bảo vệ ra thì các nỗi sợ khác đều không liên quan đến sự sống của con người. Chúng chỉ liên quan đến vấn đề tâm lý của con người. Đây là điều mà chỉ có ở con người, và không có ở những loài khác.
-
Những quy định từ văn hóa
Xã hội, văn hóa, hay là nền văn minh có rất nhiều giáo điều, luật lệ, quy định để tạo nên sự “ổn định”, sự “văn minh”. Những quy định và giáo điều ấy không phải là đúng, mà cũng chẳng có gì là sai. Chúng chỉ đơn giản là một biện pháp để đưa tất cả con người vào một khuôn khổ nhất định, theo ý đồ của một đảng phái chính trị, một nhóm cầm quyền, một nhóm lợi ích nào đó. Cha mẹ rao giảng giáo điều để kiểm soát được con cái của mình. Lớp học có nội quy của lớp, trường học có nội quy của trường. Môi trường làm việc có quy định của công ty, doanh nghiệp. Xã hội có văn hóa riêng theo vùng miền. Tôn giáo có những điều răn. Mọi thứ đều chỉ nhằm mục đích kiểm soát.
Những quy định này vô hình chung trở thành nỗi sợ của nhiều người. Có người mang nhiều sự sợ hãi với những quy định này, có người lại mang nhiều nỗi ám ảnh với những giáo điều khác. Có hàng trăm nghìn thứ luật lệ, quy định, giáo điều được thiết lập ra để ràng buộc lấy một con người.
-
Sự lệ thuộc
Hầu hết con người đều sống một cách phụ thuộc. Phụ thuộc cảm xúc, tiền bạc vào người bạn đời, cha mẹ, con cái hay các tổ chức trợ giúp. Phụ thuộc vào vật chất, tri thức, vẻ ngoài để cảm thấy mình có giá trị. Con người sống và lệ thuộc vào mọi thứ xung quanh: tình hình chính trị, tình hình thời tiết, tình hình công việc, tình hình gia đình, mối quan hệ bạn bè, mối quan hệ yêu đương… Phụ thuộc cảm xúc vào mọi thứ xung quanh và phụ thuộc vào cảm xúc của chính bản thân. Con người cũng trở nên lệ thuộc vào những ý tưởng và suy nghĩ của bản thân.
Cảm giác lệ thuộc tạo nên nỗi sợ trong tâm trí của mỗi người. Họ sợ những thứ mình lệ thuộc biến mất, khi ấy họ sẽ vô cùng chơi vơi, và không có điểm tựa. Kể cả khi có hoặc không có những thứ lệ thuộc, họ vẫn sợ. Họ sợ những gì mình đang có một mai sẽ không còn. Họ cũng sợ những thứ mình muốn có, hiện tại vẫn chưa có, sau này mãi cũng chẳng có được. Vì mãi lệ thuộc nên con người không có khả năng đứng vững trên hai chân của mình, thế nên nỗi sợ luôn bủa vây họ.

Tiểu kết
Chung quy lại thì nỗi sợ đến từ những ý nghĩ. Những ý nghĩ về quá khứ, về tương lai bao trùm lấy con người. Chúng khiến con người lo sợ. Còn thực tế hoàn cảnh bên ngoài và bên trong chỉ là bối cảnh không có khả năng tác động gì cả. Mưa hay nắng cũng chỉ là thời tiết, lo lắng hay bình yên là do tâm mỗi người tự diễn dịch.
Nỗi sợ tác động đến chúng ta như thế nào?
-
Không có được sự tự do
Hầu hết con người sẽ chẳng thể nào cảm thấy tự do khi bị bao vây bởi nỗi sợ. Bất kỳ hành động, suy nghĩ nào cũng bị kiểm soát bởi nỗi sợ. Họ cảm thấy ngột ngạt trong chính suy nghĩ của mình. Cơ thể và tâm trí như bị xiềng xích bao quanh. Họ không dám nghĩ về điều này, càng không dám nghĩ tới điều kia. Đến cả suy nghĩ cũng không tự do. Nỗi sợ trói buộc con người, nhưng nếu không nhận ra, con người sẽ chỉ than vãn rằng bối cảnh đang trói buộc họ.
Có thể bạn muốn nói ra cảm xúc của mình, nhưng lại sợ bị nói là làm quá. Bạn muốn mua chiếc áo mình thích, lại sợ bị nói là tiêu hoang. Bạn muốn có hoa, nhưng sợ bị nói là đòi hỏi. Bạn muốn kết hôn với người ngoại đạo, nhưng lại bị cấm cản bởi tôn giáo của mình. Bạn sợ không ăn cháy đúng ngày sẽ bị phạt. Bạn muốn được thoải mái sống một đời an yên, nhưng sợ bị bạn bè, gia đình cười cợt là kẻ không có tương lai.
Bạn muốn từ chối giúp đõ người khác, nhưng sợ bị nói là vô tâm và ích kỷ. Bạn muốn ăn cơm một mình ở công ty, nhưng sợ bị gọi là kẻ quái gở. Bạn muốn ra ngoài ăn sáng, nhưng lại sợ bà con làng xóm dị nghị vì tập tục ở đó là phụ nữ không được ra ngoài ăn sáng.
Nỗi sợ trở thành xiềng xích quá lớn, trói buộc tâm trí và hành động của con người. Bạn suy nghĩ và hành động dựa trên nỗi sợ.
-
Mù quáng và ngốc nghếch
Đó là khi nỗi sợ in sâu trong tâm trí của một người và trở thành niềm tin. Họ tin rằng “là đàn ông thì không được khóc, không được có cảm xúc đau buồn”. Họ cũng tin rằng “là phụ nữ thì phải hi sinh tất cả cho chồng con”. Họ tin rằng “người khác quyết định giá trị của bạn”. Hoặc rằng “ngoại hình là quan trọng nhất.” Họ tin “thần linh sẽ trừng phạt nếu không tuân theo quy định của giáo hội”. Hoặc “mình là kẻ tồi tệ khi không giúp đỡ người khác”. Và hàng tỷ thứ niềm tin khác.
Con người suy nghĩ và hành xử như một kẻ ngốc, không có chính kiến, không biết phân định đúng sai, phù hợp hay không phù hợp. Họ không quan sát, đánh giá và đưa ra cách hành động hợp lý. Con người trở thành một cỗ máy được lập trình sẵn theo những niềm tin sợ hãi. Và tất nhiên, thật khó để nhận ra điều ấy vì con người luôn tin rằng nỗi sợ của mình là đúng.

-
Sùng bái và tôn thờ một điều gì đó
Có những người tôn sùng đạo giáo để được bảo vệ khỏi những nỗi sợ. Có người lại tôn thờ những người có nhiều tiền tài, vật chất, địa vị hơn mình. Nhiều kẻ đi tìm một chân lý, triết lý, chủ nghĩa nào đó để đi theo. Có muôn vàn thứ để con người tôn thờ để chạy trốn khỏi nỗi sợ: một tôn giáo mới, một tín ngưỡng mới, cành cây, hòn đá, khúc củi, lý tưởng sống, chân lý, nhân vật siêu nhiên, con người, đạo lý, danh vọng, địa vị, quyền lực, vật chất, tình cảm, tình yêu…
Việc tôn sùng một điều gì đó khiến con người có cảm giác họ đang đúng. Họ cảm thấy mình đang được chống đỡ, được bảo vệ, có chỗ để dựa dẫm vào. Nhờ thế mà nỗi sợ sẽ vơi đi bớt trong một khoảng thời gian nhất định. Và khi mà những gì đang được tôn sùng không còn giúp họ bớt sợ, họ sẽ đi tìm kiếm một thứ mới giúp họ thoát khỏi những nội sợ bên trong mình. Cuộc đời con người là chuỗi ngày rong ruổi đi chạy trốn khỏi nỗi sợ bằng cách liên tục tìm kiếm một thứ gì đó.
-
Bạo lực
Nỗi sợ làm thúc đẩy tính bạo lực bên trong con người. Hoặc là họ bạo lực với chính mình hoặc là họ bạo lực với những người xung quanh. Các hình thức bạo lực phổ biến: nguyền rủa, tự trách, đánh đập bản thân hoặc mắng nhiếc, chửi bới và đánh đập người khác. Bạo lực luôn gợi lên một cảm giác mạnh mẽ, quyền lực, điều này giúp con người che giấu nỗi sợ của mình – thứ bị gọi là sự yếu đuối. Cảm giác trái ngược này giúp con người cảm thấy mình to lớn hơn nỗi sợ, nhờ thế mà tạm quên đi nỗi sợ.
Con người chuẩn bị vũ khí, thể hiện sự bạo lực của mình để kẻ khác không dám làm hại mình. Có người sợ mèo, nên thể hiện sự hung dữ với những ai nuôi mèo gần nhà mình. Có người vì sợ lũ trẻ đến làm ồn ở trước nhà mình mà thể hiện khuôn mặt dữ tợn, để ngôi nhà trông như căn nhà ma. Con người luôn tìm cách che giấu nỗi sợ của mình bằng cách thể hiện sự bạo lực với hàng xóm, đồng nghiệp thông qua lời nói, cách hành xử. Cha mẹ sợ con cái không nghe lời nên la mắng làm tổn thương tinh thần của con, hoặc đánh đập làm tổn thương da thịt của con. Những đứa trẻ sợ chó lại thích đánh đập chó.
Những kẻ sợ mình thất bại luôn đay nghiến bản thân, thể hiện tính bạo lực, ép bản thân không được thất bại. Những kẻ sợ xấu hổ, liên tục trì chiết chính mình để không có những hành động xấu hổ sau này nữa.

-
Chia cắt
Tôn giáo, tín ngưỡng chia cắt con người. Tất cả những gì con người tôn thờ đều làm chia cắt con người theo nhiều trướng phái khác nhau. Bạo lực chia cắt con người. Người của quốc gia này thù ghét của người của quốc gia khác. Người ở vùng này không thích người ở vùng khác. Và thậm chí hàng xóm dựng rào cao để chống lại nhau. Sự kỳ thị, phân biệt được tạo dựng nên. Lòng người bị chia cắt. Bất kỳ ai cũng có thể trở thành kẻ thù, cũng là người mà ta được dạy là nên đề phòng, dè dặt và cẩn trọng.
Con người thiếu vắng sự kết nối. Sự sẻ chia dần biến mất. Thậm chí đến cả vợ chồng còn chẳng thể sẻ chia gì cho nhau. Bức tường rào vô hình chặn đứng giữa những người yêu nhau, vợ chồng, cha mẹ và con cái. Gần như ai cũng trong tư thế sẵn sàng phản kích dù cho đối phương là ai.
Nỗi sợ khiến con người luôn phòng thủ, và sẵn sàng bạo lực bất kỳ lúc nào chỉ để bảo vệ cái tôi bé nhỏ của mình. Trong khi đó, nếu như nhà bạn cháy, bạn sẽ không từ chối nước của bất kỳ ai, không phân biệt màu da, màu tóc, nhóm máu, tôn giáo, tín ngưỡng, giới tính. Chính nỗi sợ đã đẩy bạn ra xa tất cả mọi người, đến mức bạn chẳng thể tin một ai.
Nỗi sợ tâm lý là vấn đề của chúng ta
Ngoại trừ nỗi sợ để đảm bảo sinh tồn của một giống loài, còn lại đều là nỗi sợ tâm lý. Nỗi sợ tâm lý tạo nên muôn vàn vấn đề trong cuộc sống của một người. Sự cô đơn, cô lập bản thân, không có bạn bè, không thể chia sẻ điều gì cùng ai, tính khí nóng giận, dễ bạo lực, lời nói độc hại, hành xử ngốc nghếch đều là hệ quả của nỗi sợ tâm lý.
Hầu hết chúng ta đều không nhận ra được mình đang sợ hãi. Chúng ta không biết khi nào thì mình đang sợ và sợ điều gì. Một số người đã quan sát bản thân rất lâu, nhận ra mình đang mang những nỗi sợ nhất định ở những hoàn cảnh nhất định. Họ ý thức rõ những hành vi của mình là xuất phát từ nỗi sợ bên trong. Tuy nhiên họ không biết phải làm gì để ứng phó với những nỗi sợ đó. Vì thế mà chúng ta thường chọn cách chạy trốn khỏi nỗi sợ, hay nói cách khác là chạy trốn khỏi chính mình.
Lướt mạng xã hội, chơi game, nhậu nhẹt, tán gẫu, đọc sách, nghe nhạc, ăn uống… đều là những cách phổ biến để tâm trí tạm quên đi nỗi sợ, quên đi chính mình. Bên cạnh đó con người thường hay chạy trốn chính mình bằng cách không hiện diện ở hiện tại. Khi làm việc, họ dời tâm trí đến nhà cửa. Khi về nhà họ lại bận tâm đến công việc. Miễn là họ không phải đối diện với chính mình ở hiện tại. Vì luôn chạy trốn khỏi bản thân như thế, con người không còn kết nối với chính mình. Và chẳng còn biết mình là ai.

Tìm hiểu và thấu hiểu nỗi sợ của bản thân
-
Tìm hiểu về nỗi sợ bên trong mình
Vì tâm lý chạy trốn đã in sâu, nên chúng ta rất ít khi tìm hiểu về bản thân mình. Mỗi khi có một cảm giác không tích cực xuất hiện, chúng ta thường tìm kiếm một việc gì đó để làm, để bị sao nhãng, để quên đi cảm giác khó chịu ấy. Giờ đây để bắt đầu tìm hiểu và thấu hiểu nỗi sợ của bản thân, bạn cần phải chậm lại một chút. Đừng vội tìm kiếm thứ gì đó để che lấp cảm giác khó chịu. Hãy dừng lại và cảm nhận nó. Và bắt đầu đặt cho mình những câu hỏi và trả lời chúng:
- “Vì sao mình lại có cảm giác này?”
- “Điều gì đã dẫn dắt đến cảm giác này?”
- “Cảm giác này có từng xảy ra trước đây không?”
- “Trong những hoàn cảnh nào?”
- “Có điểm chung là gì?”
- “Có thứ gì đó mà mình sợ sao?”
- “Vậy đó là gì?”
Hãy diễn giải nó thật chi tiết. Bạn nên viết tất cả ra giấy. Suy nghĩ được viết ra sẽ trở nên rõ ràng hơn. Sự rối bời sẽ dần biến mất. Ngược lại, nhận thức của bạn về bản thân lại rõ ràng hơn bao giờ hết. Bạn thấy rõ bản thân mình qua những con chữ.
-
Thấu hiểu về những nỗi sợ ấy
Hầu hết các nỗi sợ của chúng ta ở thời điểm hiện tại đều bắt nguồn từ một điều gì đã xảy ra khi ta còn bé, hoặc ở tuổi vị thành niên. Thường thì những phản ứng thái quá, hoặc kém trưởng thành của người lớn là nguyên nhấn chính gây ra cho chúng ta nỗi sợ ấy.
Chẳng hạn như cha mẹ có tâm lý không khỏe mạnh thường la rầy con cái quá mức, kiểm soát quá mức, hoặc thậm chí là đánh đập con cái quá hung bạo. Hoặc những người lớn về thể xác nhưng không lớn về nhận thức luôn hành xử một cách đổ lỗi, trốn tránh trách nhiệm, thích sân si và so đo cũng có những hành vi cực đoan khiến những đứa trẻ bị tổn thương. Những giáo điều vô lý được nghe từ lúc nhỏ trở thành niềm tin trong mỗi đứa trẻ. Sự lệ thuộc và dựa dẫm được định hình từ cách giáo dục của cha mẹ và môi trường xung quanh.
Chúng ta biết rằng hành xử sợ hãi quá mức ở hiện tại của mình là do những nỗi sợ tâm lý lúc bé của chính mình. Nhưng ta cũng cần hiểu rằng nỗi sợ tâm lý lúc bé ấy không phải do ta mà ra. Chúng bắt nguồn từ những “người lớn”. Là một đứa trẻ, chúng ta không có đủ nhận thức để biết một lời phê bình, la rầy là đúng hay sai. Một đứa trẻ không thể chống đối và bài trừ lại cách hành xử xấu xí của “người lớn”. Chúng ta tiếp nhận mọi thứ, tin rằng chúng là đúng và rồi ôm nỗi sợ đi cùng mình đến suốt đời.
Từng bước tháo gỡ nỗi sợ tâm lý
1. Xác định nỗi sợ và căn nguyên của nỗi sợ
Bước đầu tiên và quan trọng nhất cần làm là xác định nỗi sợ và căn nguyên của nỗi sợ. Cách thức xác định nỗi sợ đã được hướng dẫn ở phần trên. Bạn nên dành thời gian một mình, chiêm nghiệm về bản thân để dễ dàng xác định ra nỗi sợ ẩn giấu đằng sau cảm xúc, suy nghĩ và hành vi của mình. Không cần phải ép bản thân phải thấu hiểu chính mình ngay lập tức. Hãy cho mình thời gian bình lặng, và mọi câu trả lời sẽ tự đến.
Mỗi nỗi sợ sẽ có một căn nguyên khác nhau. Có những nỗi sợ đến từ cách hành xử, lời nói, lời kết tội, hình phạt của cha mẹ, người lớn xung quanh. Hình phạt và phần thưởng là cái khuôn tạo ra nỗi sợ dễ dàng nhất mà người lớn luôn áp dụng với trẻ nhỏ.
Xem thêm: Chúng ta đã bị thuần hóa khi còn bé như thế nào?
Ngoài ra, những lời rao giảng lặp đi lặp lại cũng trở thành niềm tin được in khắc trong tâm trí của bạn. Những lời răn đe, đe dọa, rao giảng vô lý cũng tạo nên nỗi sợ trong thâm tâm mỗi người. Dù chưa bao giờ mập, nhưng bạn có thể rất sợ mập vì cả xã hội đang ca ngợi cái ốm, và chê bai cái mập.
Bằng việc xác định căn nguyên của nỗi sợ, bạn sẽ tìm thấy cách thức phù hợp để bắt đầu tháo gỡ nỗi sợ của mình.
Xem thêm: Vượt qua nỗi sợ bị phán xét
Vượt qua nỗi sợ mất mối quan hệ

2. Chữa lành tuổi thơ
Nếu căn nguyên của nỗi sợ bắt nguồn từ những gì đã diễn ra khi bạn còn bé, bạn sẽ cần phải chữa lành cho tuổi thơ của mình. Chữa lành những tổn thương khi bé là điều cần thiết để có thể thiết lập lại một cuộc sống cân bằng. Bạn có thể chữa lành những tổn thương khi bé bằng cách chữa lành cho Đứa trẻ bên trong. Hoặc tự nhớ lại những sự kiện trong quá khứ và bắt đầu thay đổi những sự kiện ấy trong tâm trí theo cách mình muốn. Sau đó cảm nhận cảm giác bình an khi những sự kiện ấy được thay đổi và tận hưởng cảm giác bình an ấy nhiều nhất có thể. Hoặc bạn cũng có thể nhờ đến chuyên gia tâm lý giúp mình thực hiện chữa lành những tổn thương thời thơ ấu.
Khi được chữa lành, gốc rễ tổn thương sẽ biến mất. Mất gốc rễ đau thương, những nỗi sợ sẽ tự nhiên tan biến.
Bạn có thể tham khảo một số bài viết chữa lành của Vườn ở đây hoặc đăng ký Healing 1-1 để được hỗ trợ chữa lành.
3. Thay đổi góc nhìn mới để giải thoát khỏi nỗi sợ
Sau khi chữa lành cho những tổn thương, bạn sẽ cần thay đổi góc nhìn mới để tái thiết lập hệ thống tư duy mới. Từ đó thế giới quan của bạn đổi thay, tập trung về hướng tích cực hơn, cân bằng hơn, bình yên hơn. Không thể thay đổi thứ tự của hai việc này. Việc cố gắng thay đổi góc nhìn khi chưa chữa lành những tổn thương là điều vô cùng khó khăn. Việc này thường khiến cho bạn cảm thấy không thoải mái, cố gắng mà chẳng được gì, sau cùng là rơi vào tuyệt vọng. Vì thế hãy chữa lành những tổn thương của mình trước, rồi sau đó bắt đầu thay đổi góc nhìn, thiết lập lại tư duy.
-
Nỗi sợ của bạn là không đúng
Sau khi nhìn nhận và chữa lành những tổn thương liên quan đến nỗi sợ của mình, bạn có thể dễ dàng nhận ra rằng nỗi sợ của mình là không đúng. Nó không đúng trong tất cả hoàn cảnh cuộc sống của bạn. Và bạn biết rằng mình đã bị nỗi sợ không đúng ấy kiềm hãm và làm mệt nhoài tâm trí trong suốt thời gian qua.
Những nỗi sợ ấy xuất phát từ cài đặt của những người xung quanh nhằm mục đích kiểm soát và thao túng bạn. Và tất nhiên rồi, họ không đúng và họ không có quyền kiểm soát hay ép buộc cuộc đời bạn. Cho dù đó có là cha mẹ hay người thân của bạn, họ vẫn không có quyền ấy.
Bạn xứng đáng được sống cuộc đời bình thường như bao người, được thỏa thích sống theo ý mình. Vẫn sẽ có những nỗi sợ cơ bản, nhưng không bị kiềm hãm bởi nỗi sợ. Bạn tự do là chính mình và bạn biết rằng không có gì phải sợ hãi cả.

-
Nhìn nhận góc nhìn mới, tổng quan về sự việc, sự vật và con người
Nhìn rộng ra một bức tranh toàn cảnh, bạn có thể thấy: những gì mình sợ, người khác không hề sợ. Điều đó đồng nghĩa với việc những gì bạn sợ thực chất lại chả có ý nghĩa gì cả. Bạn nên bắt đầu đi tìm cái nhìn rộng hơn về sự vật, sự việc và con người mà trước đây bạn luôn sợ hãi.
Đứng trên đỉnh núi cao, nhìn thấy toàn cảnh mọi thứ, bạn sẽ nhìn ra cái thứ to lớn trước kia thực chất lại vô cùng nhỏ bé. Nhìn trong một bức tranh toàn cảnh về cuộc đời, bạn sẽ thấy những thứ này chẳng đáng để bạn bận tâm.
Trời có lúc sáng lúc tối, người có khi thành khi bại, hoa có lúc nở lúc tàn. Bất kỳ một điều gì cũng đều có tính hai mặt của nó, vừa tốt vừa hại. Không một điều gì là bất lợi cho bạn hoàn toàn, cũng không một việc gì là có lợi cho bạn hoàn toàn. Vì thế hãy tập quan sát toàn thể, để nhìn ra tất cả mặt lợi và mặt hại của một việc, vật hay người. Từ đó bạn sẽ có cái nhìn khách quan về mọi thứ. Bạn tỉnh táo, nhận ra cách đối mặt và phản ứng với từng việc sao cho phù hợp nhất, thay vì chỉ hoảng sợ một cách vô lý như trước kia.
Góc nhìn mới và tổng quan sẽ giúp bạn thấu hiểu về cuộc sống mình hơn, sống một cuộc đời đơn giản hơn, an nhiên hơn.
4. Khẳng định lặp lại để hình thành tư duy mới
Sau khi có được những góc nhìn mới, bạn cần lặp lại điều ấy nhiều lần trong ngày, nhiều ngày, nhiều tháng để định hình thành tư duy mới. Không ai có thể thay đổi tư duy của mình trong một vài hôm. Bạn sẽ cần kiên trì khẳng định lặp lại để tạo hình tư duy mới. Đến lúc này, việc khẳng định lặp lại trở nên vô cùng dễ dàng. Mọi thứ đều nên thực hành theo đúng thứ tự. Nhiều người không thực hiện những bước ở trên, chỉ chăm chăm khẳng định một cách sáo rỗng. Việc này dường như chả có kết quả gì cả, chỉ tạo thêm cảm giác mệt mỏi cho tâm trí.
Bạn có thể tạo ra một vài câu khẳng định ngắn mà bạn cảm thấy thoải mái khi đọc lên. Sau đó đọc đi đọc lại trước khi ngủ, sau khi ngủ dậy, khi rảnh rỗi. Mỗi khi nỗi sợ trỗi dậy bạn có thể tự nhủ với mình rằng “An toàn rồi, mình an toàn, mình an toàn”.
Một tâm hồn được cởi trói khỏi những vết thương, một đôi mắt có thể nhìn thấy những góc nhìn rộng mở, và những lời khẳng định đầy ý nghĩa sẽ giúp bạn hoàn toàn có thể cài đặt một hệ thống tư duy, lối suy nghĩ mới. Từ đó mà giúp thay đổi cuộc sống của bạn hoàn toàn.
Hãy lặp lại những khẳng định một cách bình thản. Không hối hả hay vội vã. Khi nào cảm thấy dễ chịu và thoải mái, hãy nhẩm những lời khẳng định ấy trong tâm trí.
5. Giữ tâm trí bình yên
Một tâm trí bình lặng sẽ không bị lôi kéo đi bất kỳ hướng nào. Hãy tập giữ một tâm trí bình lặng, để không bị nỗi sợ lôi kéo. Bạn có thể bắt đầu luyện tập 1 phút bình lặng mỗi lần, thông qua các hình thức đơn giản:

-
Hít thở
Bạn tập trung sự chú ý vào hơi thở của mình. Hít vào và biết mình đang hít vào (vài giây), thở ra và biết mình đang thở ra (vài giây). Lặp đi lặp lài tầm 5-10 hơi thở liên tục. Vậy là tâm trí của bạn đã được bình yên trong 5-10 hơi thở. Bạn có thể lặp lại chu trình hít thở này liên tục, hoặc cách nhau trong ngày. Tâm trí của bạn sẽ bắt đầu làm quen với sự bình yên. Một điều thú vị là tâm trí rất yêu thích sự bình yên này, vì thế mà thói quen hít thở và bình yên này rất dễ được hình thành.
Hãy để điện thoại, sách, báo, sang một bên và tập trung toàn bộ sự chú ý vào hơi thở của mình.
-
Thiền
Thiền là loại hoạt động thư giãn tâm trí rất tốt. Hoạt động này cũng tương tự như hoạt động tập trung sự chú ý vào hơi thở. Bạn có thể ngồi ở tư thế thoải mái, và bắt đầu hít thở chậm rãi, thả lỏng tâm trí từ từ, tập trung vào hơi thở nếu muốn. Và bình lặng trong 5-10p, hoặc lâu hơn là 20-30p.
Thiền giúp tâm trí được thanh lọc. Thiền là một khoảng thời gian tuyệt vời mà lúc đó có ít sự xáo trộn trong tâm trí hơn, ít suy nghĩ hơn. Vì thế mà những lo lắng, muộn phiền, hay lo âu cũng ít hơn. Sau một khoảng thời gian thiền vài phút, bạn sẽ có cảm giác tươi mới. Tâm trí như vừa được thoát khỏi mớ hỗn độn, mọi thứ dễ chịu hơn hẳn. Bạn có thể tiếp tục thả lỏng cơ thể và tâm trí sau khi thiền để cảm nhận lâu hơn sự thư giãn này.
-
Yoga và các bộ môn khác
Yoga là bộ môn thể thao nhẹ nhàng, giúp bạn tập trung sự chú ý vào hiện tại, vào cơ thể và hơi thở. Trong 30-60p tập yoga, cơ thể bạn thoải mái hơn, tâm trí bạn thư giãn hơn. Đó là một sự làm mới đáng giá.
Ngoài ra bạn có thể thử chơi một số bộ môn khác như cầu lông, nhảy dây, đàn, múa… Những môn thể thao và nghệ thuật luôn có xu hướng khiến bạn phải tập trung vào hiện tại. Điều đó có nghĩa là tâm trí bạn không thể lan man đi bất kỳ đâu. Việc tập trung vào hiện tại mang đến sự sống thực sự. Bạn sẽ làm quen với “sống ở hiện tại” khi tham gia các bộ môn này. Dần dần tâm trí của bạn sẽ quen với việc chỉ tập trung vào hiện tại, không dẫn dắt tâm trí đi xa vào những suy nghĩ phi thực tế.
Xem thêm: Cách để vượt qua nỗi sợ hãi
Tổng kết
Chúng ta không cần thiết phải xóa bỏ toàn bộ nỗi sợ. Nhưng chắc chắn chúng ta cần gỡ bỏ một phần nỗi sợ của mình, nếu chúng đang ảnh hưởng tiêu cực lên đời sống của chúng ta. Những nỗi sợ thái quá sẽ kìm hãm sự phát triển của bạn. Chúng trói buộc bạn trong xiềng xích, khiến bạn trở thành kẻ ngốc. Bạn không thể sống vì mình, càng không thể bảo vệ những người thương yêu nếu quá sợ sệt. Tháo gỡ nỗi sợ cũng là một hành trình thú vị trên chặng đường thấu hiểu bản thân mình.
Hãy cho bản thân thời gian để quan sát, nhìn nhận và chiêm nghiệm chính về chính mình. Chỉ khi bạn cho mình thời gian để thấu hiểu, bạn mới có thể hiểu được mình. Chỉ có sự hiểu biết về bản thân mới giúp bạn hiểu đời, hiểu người, và có một cuộc sống an nhiên hơn.