Vì sao chúng ta luôn sợ thay đổi?
Mie
author
“Bạn không cần thiết thay đổi toàn bộ thế giới; chỉ thay đổi chính bạn và bạn đã bắt đầu thay đổi toàn bộ thế giới, bởi vì bạn là một phần của thế giới”
Đó là nhận định của bậc thầy tâm linh nổi tiếng người Ấn Độ tên là Osho. Chúng ta đều biết thay đổi là quy luật tất yếu của đời sống. Cuộc sống muôn hình vạn trạng và luôn biến đổi không ngừng nghỉ. Và khi cuộc sống thay đổi con người cũng cần phải thay đổi. Vậy mà chúng ta lại thường có xu hướng e ngại sự thay đổi. Vậy lý do ở đây là gì?
Thay đổi có thực sự cần thiết?
Trong quá trình hình thành và phát triển, loài người đã trải qua biết bao sự thay đổi. Đó là sự thay đổi từ ước mơ được đặt mình trên những chiếc thảm bay được gửi gắm vào những câu chuyện cổ tích. Đến những chuyến bay xuyên quốc gia được phát minh bởi những chiếc máy bay hiện đại. Đó là sự thay đổi từ những chiếc điện thoại có dây đến những chiếc điện thoại thông minh vô tuyến…

Đời sống xã hội loài người qua hàng ngàn năm đã chuyển mình vô cùng mạnh mẽ và rõ rệt. Từ những kỳ quan thế giới nổi tiếng cho đến những phát minh vĩ đại đi qua nhiều thế kỷ. Từ những cổ hủ lâu đời đã được xóa bỏ thêm vào đó là những phong tục truyền thống tốt đẹp. Vạn vật trên thế gian đều thay đổi. Đó là minh chứng rõ nét nhất cho việc thay đổi là quy luật tất yếu của cuộc sống. Và ai cũng cần phải thay đổi.
Vậy vì sao chúng ta luôn sợ thay đổi?
1, Mong muốn cảm giác an toàn
Mọi người sợ thay đổi vì sợ mất đi cảm giác an toàn. Họ sợ những điều đã gắn bó với mình từ lâu nay bỗng nhiên bị thay đổi. Hoặc đôi khi con người luôn nghĩ những điều mới mẻ ngoài kia đều ẩn chứa nguy hiểm. Tâm lý thích những thứ quen thuộc, ngại những gì mới lạ đã khiến họ ngần ngại thay đổi. Họ chấp nhận sống với những gì đã quen thuộc, sống trong sự nhàm chán, vô vị.
Chẳng hạn như, dù đã không thích công việc hiện tại, nhưng nhiều người chọn không đổi việc. Vì họ lo ngại những điều họ chưa biết ở công việc mới. Dù rất chán công việc hiện tại nhưng nó quen thuộc và có vẻ an toàn hơn.
Chúng ta luôn cảm thấy thoải mái và an toàn khi ở yên chốn cũ. Chúng ta thích làm những điều thường nhật hơn dấn thân vào những điều chưa biết rõ quá trình và kết quả. Miễn là trạng thái hiện tại không gây tác động lớn thì việc thay đổi sẽ luôn khó khăn. Thậm chí bạn còn chẳng cân nhắc đến sự thay đổi.
2, Tự thỏa mãn với bản thân hiện tại
Thực tế có rất nhiều người đang tự thỏa hiệp và phó mặc cho số phận. Có những người làm chỉ một việc cả đời dù họ ngán nó tận cổ bởi vì họ cho rằng bản thân mình không thể làm gì khác. Họ nghĩ rằng việc họ đang làm là tốt nhất rồi, vì họ tin rằng họ được sinh ra trên đời chỉ để làm mỗi một việc đó và chết đi. Con người không có giới hạn, chỉ có suy nghĩ của con người mới giới hạn năng lực của họ.

Có những người cả đời không thể trưởng thành dù thân xác đã lớn và tuổi đã có phần nhiều. Những người này họ sợ thay đổi, sợ phải trưởng thành, sợ chịu trách nhiệm cuộc đời của họ. “Mình có cơm ăn ba bữa, quần áo mặc cả ngày là tốt rồi.” “Mình vẫn có thể sống nếu không giàu có mà.” “Hà cớ gì phải thay đổi?” Tự họ nhốt mình trong “nhà tù” của sự bao bọc và “hình phạt” sẽ là không bao giờ cảm nhận được cảm giác tự tin của một người trưởng thành thực sự.
3, Sợ thất bại
Bên cạnh cảm giác hài lòng với bản thân hiện tại là tâm lý sợ thất bại. Con người sợ bước đi trên một con đường lạ, sợ trải nghiệm những trò chơi mới hay những công việc mới. Chỉ vì sợ vấp ngã. Chắc mình không thay đổi công việc đâu, nhỡ công việc mới không suôn sẻ thì sao? Mình không dám khởi nghiệp đâu, nhỡ mình thất bại thì sao?
Chính vì sợ vấp ngã nên người ta luôn sống mãi với bản thân hiện tại. Họ sợ thất bại sẽ khiến họ tồi tệ hơn mà đâu biết rằng chính thất bại mới là sức mạnh thực sự để con người học tập và sửa đổi.
4, Sợ những điều mới mẻ nhưng bất như ý
Cũng giống như sợ thất bại vậy, đây là một hiện tượng tâm lý tự nhiên con người. Khi thấy một chiếc áo đẹp, thay vì mặc thử thì con người hay có suy nghĩ “Người mình béo như này chắc mặc lên không đẹp đâu”. Hay khi thấy một cơ hội mới đang chào đón thì họ lại cho rằng mình không có năng lực để làm việc đó đâu. Thậm chí khi gặp được người mình yêu thích, mến mộ cũng luôn cho rằng “Chắc họ không để mắt đến mình đâu”.
Những suy nghĩ “Tôi không làm được đâu”, “Chắc là mình chưa đủ giỏi” đã trở thành rào cản to lớn trên con đường phát triển bản thân mỗi người. Những điều mới mẻ có thể khiến bạn tốt hơn hoặc không. Nhưng nếu bạn không thử, bạn sẽ luôn dậm chân tại chỗ.

5, E ngại khác biệt với đám đông
Tại sao bạn không tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của chính mình? Nếu lúc nào cũng đi theo những khuôn mẫu nhất định bạn có thấy mình nhạt nhòa? Tại sao bạn lại thu hẹp tầm ảnh hưởng của bạn vì những lời nhận xét của những người xung quanh? Vì bạn e ngại sự khác biệt của mình sẽ thành tâm điểm bàn luận của đám đông nên không dám nêu lên ý kiến, quan điểm của mình hoặc không dám đứng lên để bảo vệ quyền lợi cá nhân. Bạn quá sợ lời chê bai từ mọi người.
Dám một lần “rẽ trái” so với đám đông, trái ngọt nhận về sẽ thực sự đáng quý và vô giá. Tuổi trẻ chỉ đến 1 lần, nếu ai còn nghĩ mình còn quá “non nớt” để dám thay đổi thì quá sai lầm. Bởi chỉ khi mình còn trẻ, mình mới không ngại khó, ngại khổ để “lội ngược dòng”. Đừng vì để ý xã hội hay lo rằng khi mình khác đi sẽ bị mọi người đánh giá và chỉ trích. Hãy mạnh dạn xem sự khác biệt của mình là thế mạnh và phương tiện tuyệt vời để bạn chinh phục mục tiêu và tận hưởng cuộc sống theo cách riêng của bạn.
6, Không nhìn thấy lợi ích trong dài hạn
Một lý do nữa khiến con người e ngại sự thay đổi là thiếu đi lý do thuyết phục cho bản thân về việc cần thay đổi. Dù bạn có thể không thích trạng thái hiện tại, nhưng việc tương lai mịt mờ cũng khiến bạn chần chừ thay đổi. “Không biết liệu việc thay đổi có đáng giá không?” Và từ đó khó thuyết phục mình giữ vững lập trường.
Có những lợi ích đủ tầm để chống chọi với việc “thoải mái với hiện tại”, một số khác lại rất mong manh trước xung đột nhận thức. Có thể bạn nghĩ giảm cân sẽ được mặc nhiều quần áo đẹp. Nhưng khi tìm được một bộ đồ vừa vặn, bạn sẽ lại tự an ủi “cứ thế này cũng ổn”. Nhưng nếu đặt lợi ích là cải thiện sức bền cho những chuyến đi chơi xa, để các khớp gối không chịu khổ khi về già, hay dễ thấy nhất là tâm trạng sảng khoái mỗi sáng, bạn sẽ được tiếp sức để duy trì lâu hơn.

Không như mọi người thường hay e ngại và sợ hãi sự thay đổi. Tôi yêu thích và biết ơn sự thay đổi. Tôi sống có chính kiến của riêng mình. Chúng ta chỉ sống có một lần, chỉ một đời tuổi trẻ. Đừng bó buộc trong chiếc “áo giáp” của bản thân để rồi ta chẳng thể trưởng thành. Đừng tước đi của bản thân cơ hội được thể hiện mình. Hãy để mình tự do tạo ra những điều kì diệu và ghi dấu ấn riêng ở mọi nơi.
Mỗi khoảnh khắc trong đời đều là duy nhất. Khi ta thay đổi, thế giới sẽ đổi thay…